Prof. Dr. Yücel ÜSTÜNDAĞ : KABIZLIĞIN ÖNEMLİ BİR NEDENİ; BARSAK FITIKLAŞMASI

(Hakimiyet Gazetesi'nin resmi internet sitesidir)

KABIZLIĞIN ÖNEMLİ BİR NEDENİ; BARSAK FITIKLAŞMASI

Toplumumuzda kabızlık sorunu olan bireylerde genelde çeşitli ilaç ve veya diyetsel yöntemlerle sorun giderilmeye çalışılır ve hekime gitseler dahi, kabızlık uzun süreli ise bunun nedenleri üzerinde herhangi bir öneri veya araştırma genelde yapılmaz. Halbuki kabızlığın önemli olabilecek ve adı konduğunda tedavisi zor olmayan nedenleri vardır. Ancak bu nedenlerin saptanması, bu konuda eğitimli hekimler tarafından yapılması gerekmektedir.

Sizlerle uzun süreli kabızlığı olan orta yaş bir kadın hastamı paylaşmak isterim. 36 yas kadın hasta, devamlı kabızlık sorunu var. Beslenme düzensizliği var, tuvalette uzun süre kalıyor ve aşırı ıkınma durumu var. 3 kez sezeryan ile doğum yaptığını öğrendiğimiz bu hastadadiyet, beslenme önerileri ve ilaçlarla kabızlık sorununu belli oranda hallediyoruz. Bu arada MRdefakografiçektiriyoruz. MR da bağırsağın son kısmının yani rektumun rahime doğru fıtıklaştığını (foto ve video) görüyoruz. Hastaya rektosel teşhisi koyuyoruz ve fıtık cebi 2 cm den küçük olduğu için beklemeyi tercih ediyoruz. Kabızlık olgularında sorun genelde birden fazla etkenin birleşiminden kaynaklanır. Örneğin bu hastada beslenme düzensizliği, lifli gıda tüketim azlığı, aşırı ıkınma kabızlık oluşumunda önemli birere faktördür. Bunun yanında hastada başka bir risk faktörüde yani bağırsağın son kısmında olan fıtıklaşmayı da saptıyoruz. Bu durum yani rektosel kabızlık oluşumuna katkıda bulunan önemli bir risk faktörüdür. Aşırı ıkınma ise bu riski yani rektosel oluşumunu arttırmaktadır. Atlanmaması ve tedavi planının buna göre çizilmesi önemlidir.

Rektosel bir nevi barsağın son kısmının yani rektumunön tarafında bulunan organlara (kadınlarda vajen, erkeklerde mesaneye) aradaki tabakanın yırtılması veya gevşemesi sonucu, ıkınmanın etkisi ile fıtıklaşması sonucu oluşur.

Çok doğum veya zorlu doğumu olmuş kadınlarda rektosel oluşum riski artmaktadır.

Sezeryan ile doğum olan kadınlarda bu risk daha azdır. Ancak, menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda, bu tabaka giderek ayrışıp, zayıflamakta ve barsak fıtıklaşması riski artmaktadır. Erkeklerde iserektoseluzun süreli kabızlık ve aşırı ıkınmalar sonucunda ortaya çıkabilmektedir.

Ikınma sırasında fıtıklaşma kakanın çıkışının engellenmesi ile yanı kabızlık ile sonuçlanabilmektedir. Hastada ıkınması sonrası ortaya çıkan makattaki çatlakların tabloya eklenmesiyle ağrı ve kanamada olabilmektedir.

Rektosel (bağırsak fıtığının) bazı belirtileri ise; tuvaletini yapamama, cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı, vajina sarkması hissi, parçalı dışkılama, sürekli ıkınma hissiyatı, vajinal bölgede basınç, dışkılama işlemini tam yapamama olarak söylenebilir.

Rektosel tanısı, sanıldığının tersine rektoskopi / kolonoskopi ile konulmaz, MR defekografi en iyi teşhis imkanı sağlar. Ayrıca pelvik taban alanında uzman bir hekimin makattan vejinekolojik muayeneyi birlikte ve tam yapması ile doğru tanı sağlanabiliyor.Tıpkı göbek fıtığı ya da kasık fıtığı gibi bir fıtıklaşma olan rektoselin, hastanın yaşam kalitesi açısından ciddi sorunlar yarattığı durumlarda cerrahi yöntemle tedavisi gerekebilmektedir. Özetle, transperineal yöntemle rektum ile vajen veya mesane arasına yama yerleştirilerek tedavisi gerçekleştirilmektedir.